Do wyłącznej właściwości rady powiatu należy:
- Stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym statutu powiatu.
- Wybór i odwołanie zarządu oraz ustalanie wynagrodzenia jego przewodniczącego.
- Powoływanie i odwoływanie, na wniosek starosty, skarbnika powiatu, będącego głównym księgowym budżetu powiatu.
- Stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu, w tym z działalności finansowej.
- Uchwalanie budżetu powiatu.
- Rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium dla zarządu z tego tytułu.
- Podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat w granicach określonych ustawami.
- Podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu dotyczących:
- Zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata, lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady powiatu jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad zarząd może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady powiatu.
- Emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu.
- Zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów.
- Ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez zarząd oraz maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez zarząd w roku budżetowym.
- Zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez radę.
- Tworzenia i przystępowania do związków, stowarzyszeń, fundacji i spółdzielni oraz ich rozwiązywania lub występowania z nich.
- Tworzenia i przystępowania do spółek, ich rozwiązywania i występowania z nich oraz określania zasad wnoszenia wkładów, oraz obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji.
- Współdziałania z innymi powiatami i z gminami, jeżeli związane jest to z koniecznością wydzielenia majątku.
- Tworzenia, przekształcania i likwidacji jednostek organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek.
- Podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań z zakresu administracji rządowej oraz w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych, o których mowa w art. 5.
- Określanie wysokości sumy, do której zarząd może samodzielnie zaciągać zobowiązania:
- Podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych.
- Uchwalanie powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego.
- Uchwalanie powiatowego programu przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy.
- Przyjmowanie programów rozwoju w trybie określonym w przepisach o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.
- Dokonywanie oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego i zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu.
- Podejmowanie uchwał w sprawach herbu powiatu i flagi powiatu.
- Podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów.
- Podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady powiatu.
